Özellikli Okul

Devlet kurumlarında eğitim kalitesi, maalesef, düştükçe, ilgili ve biraz da finansal gücü olan veliler "Özel Okul" arayışına girmiş bulunuyorlar. Blog yazılarımızda özel okul yöneticileri, idarecileri, çalışanları, velileri ve öğrencileri açısından tüm beklentileri ele almaya çalışacağız. Bir diğer ilgi alanımız şikayet ve beklentiler olacak. Ayrıca, yukarıda bahsettiğimiz tüm guruplar için öneri yazılarımızı da yayınlayacağız.

Strateji kelimesinin sözlük anlamı "Önceden belirlenen bir amaca ulaşmak için tutulan yol” şeklindedir. İş hayatındaki karşılığı ise "Şirketinizi varmak istediğiniz noktaya çıkaracak uygulamaların ve yöntemlerin tümü" şeklindedir. Özel okullar aynı zamanda ticari işletmeler olduğu için, ticari olarak varmak istedikleri noktalar olması doğaldır ve tam da bu nedenle, her ticari kurum gibi "strateji" belirlemeleri gerekir. 

Peki her ticari kurum, bizim yazımızda "okul", bir strateji belirlemeye çalıştıkça birbirlerine benzemeleri söz konusu olmaz mı? Yani her özel okul, gittikçe birbirini taklit eden ve birbirine benzeyen kurumlar haline dönmeyecek midir? İşte, iş yaşamında, kurumların ürettikleri hizmetlerin birbirine benzemesine "Emtialaşma" diyoruz. Emtialaşmanın en temel tehlikesi, tüketiciler için fiyat dışında bir farklılık üretmemektir.

Tüketiciler, bizim yazımızda veliler ve öğrenciler, gittikleri her kurumda aynı eğitim materyaline sahip olacaksa, aynı eğitim sistemine tabi tutulacaksa, öğretmenleri aynı yeterlilikte olacak veya aynı sertifikalara sahip olacaksa, fiyattan başka farklılık kalmayacaktır. Bu nedenle farklılaşmak şarttır. 

Farklılaşmayı sağlayabilmek için önce emtialaşmayı anlamamız gerekiyor. Bunun için bir soru ile başlayalım; özel okul ne demektir? Diğer bir deyişle, bir okulu "özel" yapan nedir? Veliler için ücret ödeyerek çocuğunu gönderdiği kurum "özel bir okul"dur. Bu kadar kısa bir cevapla kesinlikle hatalar yapılacaktır.

Artık her şehirde, sayıları onları hatta  yüzleri bulan özel okullar mevcut. Her okul ücret karşılığında öğrenci kabul ediyor. Her okul, Şubat veya Mart aylarında adına "Kabul Sınavı" dedikleri Burs sınavı yapıyor. Her okul yabancı dile ağırlık veriyor. Her okul en iyi eğitimi sunuyor. Her okul veli ve öğrencilerine önem veriyor. Her okulun öğretmenleri alanında uzman, sevgi dolu ve disiplinli. Bu listeyi saatlerce uzatmak mümkün. Özel okul arayışındaki velilerin duydukları neredeyse aynı. Arada bir kurumlardan biri "atölye" ağırlıklı olduğunu bir diğeri ise, örneğin, PYP gibi bir sistemi takip ettiğini söylüyor. Ama hepsi "özel okul". Sonuçta iş dönüp dolaşıp paraya geliyor.

Oysa, bu durum için sürekli kullandığım bir cümlem vardır; "para ile eğitim birbirine yapışmaz". Buna rağmen ülkemizde bazı okullar vardır ki, para ile eğitimi birbirine yapıştırmayı başarmıştır. Örneğin, anaokulu ve İlkokul birinci sınıflara kura ile öğrenci kabul eden bir kurum, velilerden kuraya katılım için vakfa bir bağış yapmalarını zorunlu kılmaktadır. Söz konusu bağış ücreti, Anadolu'daki bir özel okulun yıllık ücretinin yarısını bulmaktadır. 50 öğrenci alan kurumun kurasına beş bin civarında başvuru yapılmaktadır. Peki, özel okul görüşmesinde kurumlar ile pazarlık yapan, fiyat düşürmek için çeşitli yollar deneyen veliler, kazanma ihtimalinin yüzde bir bile olmadığı bir kuraya sadece katılmak için neden bedel öder?

Bu soru bizi yazımızın son cümlesine taşır. Çevremizde bir çok özel okul var, fakat "Özellikli Okul" maalesef çok yok ve bu özellikli okullar, diğer okullardan farklılaştığı için insanlar açısından tek belirleyici para olmamaktadır. Diğer bir deyişle, bu kurumlar, emtialaşma sorununu çözmüştür ve rakipleri ile aynı çizgide değildir.